Η Τήλος είναι ένας μοναδικός βιότοπος και προσφέρεται για διακοπές τις περισσότερες εποχές του χρόνου!
Πού βρίσκεται και πώς θα πάτε:
Η Τήλος ανήκει στα Δωδεκάνησα και βρίσκεται ανάμεσα στη Νίσυρο και τη Χάλκη, μόλις 65 ν.μ. βορειοδυτικά της Ρόδου. Συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά και τη Ρόδο, καθώς και με τα νησιά Χάλκη, Νίσυρο, Κω, Σύμη, Καστελόριζο, Αστυπάλαια, Κάλυμνο, Λέρο, Λειψούς, Πάτμο, Σάμο, Αγαθονήσι. Ο πιο εύκολος τρόπος πάντως να φτάσετε είναι αεροπορικώς μέχρι τη Ρόδο κι από εκεί με πλοίο στην Τήλο.
Πριν από 20 χρόνια είχα επισκεφθεί την Τήλο Αύγουστο μήνα, με το καράβι (σχεδόν μία μέρα ταξίδι) και είχα περάσει τις καλύτερες διακοπές της ζωής μου! Αυτή τη φορά έφτασα στη Τήλο αεροπορικώς! Μέσω Ρόδου, προσκαλεσμένη του κου Μετζελόπουλου, διευθυντή της ΜΚΟ Σωματείο Πάρκου της Τήλου. Και ήταν για μένα μια αποκάλυψη. Μπαίνοντας στο λιμάνι, ο οικισμός Λιβάδια, με τα κάτασπρα σπιτάκια του, τα μαγαζιά και τα ξενοδοχεία που αγκαλιάζουν σχεδόν όλο τον κόλπο, μου φάνηκε άγνωστος. Μόνα σημεία αναγνώρισης το κάστρο της Αγιοσυκιάς στην κορυφή του βουνού, πάνω από το χωριό, το κτίριο του αστυνομικού τμήματος στην παραλία, κοντά στην προκυμαία, με τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική του, απομεινάρι της ιταλικής κυριαρχίας στο νησί για αρκετά χρόνια, και το καφενείο στην άκρη του μόλου που πιάνει το καράβι.
Τήλος, η χαρά του εναλλακτικού τουρισμού
Με τη συνοδεία του Τέλη, βοηθού του κου Μετζελόπουλου και ακούραστου οδηγού και ξεναγού μας στο νησί, ανακάλυψα ένα νησί πανέμορφο και εντελώς ιδιαίτερο. Το δίκτυο των χαραγμένων και σηματοδοτημένων μονοπατιών της, άλλα με ομαλή πορεία και ελαφριές κλίσεις κι άλλα που ανηφορίζουν απότομα στα βουνά του νησιού, οδηγεί τον επισκέπτη στις 12 βουνοκορφές του νησιού, στις 19 παραλίες του, στα 7 μεσαιωνικά κάστρα, στα 200 εκκλησάκια που κρύβονται ανάμεσα στα βράχια και τις αγριοβελανιδιές, διάσπαρτα σ’ όλο το νησί, στο σπήλαιο του Χαρκαδιού, στο βυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα, διασχίζοντας έναν απίστευτο βιότοπο από άκρη σε άκρη.
Αρκετά από τα μονοπάτια και τις διαδρομές είναι χαραγμένα σε χάρτη που μπορείτε να βρείτε στα γραφεία του Σωματείου «Πάρκο της Τήλου». Άλλα έχουν σηματοδοτηθεί από ξένους περιπατητές, εραστές της φύσης και της βιοποικιλότητας που προσφέρει το νησί, που έχουν κάνει άριστη δουλειά σηματοδοτώντας μονοπάτια που δεν είναι ορατά στο μάτι, χρησιμοποιώντας σωρούς από πέτρες. Γι’ αυτό, αν δείτε στην άκρη δρόμων ή μονοπατιών σωρούς από πέτρες, μην τους προσπεράσετε αδιάφορα. Είναι σίγουρο ότι, αν κοιτάξετε προσεκτικά, λίγο πιο κάτω ή πάνω, θα ξεχωρίσετε άλλο σωρό από πέτρες, δείγμα ότι είναι μονοπάτι που οδηγεί κάπου.
Εγώ το έμαθα λίγο αργά, ενώ θα είχα γλιτώσει περίπου μισής ώρας επιπλέον δρόμο πηγαίνοντας στην παραλία των Λεθρών. Γι’ αυτό το τονίζω, προσοχή στους σωρούς με τις πέτρες στις άκρες δρόμων και μονοπατιών.
Η Τήλος είναι ένας μοναδικός βιότοπος και προσφέρεται για διακοπές τις περισσότερες εποχές του χρόνου.
Τα νερά της θάλασσας είναι κρυστάλλινα και πολύ ζεστά κι αυτό τα κάνει κατάλληλα για κολύμπι από την αρχή της άνοιξης μέχρι και το τέλος του φθινοπώρου. Περιττό να πω ότι είναι το «Νησί-Παράδεισος» για τους λάτρεις του bird watching. Η άνοιξη, με τη μεγάλη ποικιλία της χλωρίδας να σκορπίζει μοσχοβολιές στον αέρα και τα εκθαμβωτικά χρώματα των αγριολούλουδων να στολίζουν πλαγιές και λιβάδια, είναι η καλύτερη εποχή για το νησί. Το φθινόπωρο είναι ιδανική εποχή για γνωριμία με την πραγματική ζωή στο νησί, κουβεντούλα με τους κατοίκους στα καφενεία, μπάνιο σε σμαραγδένια και γαλήνια νερά, ηλιοθεραπεία σε ερημικές πανέμορφες παραλίες, μόνοι σας. Τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, εκτός από τη ζέστη και την αυξημένη κίνηση, κινδυνεύετε να πέσετε στα μελτέμια και να μην μπορείτε να σταθείτε από τον αέρα πουθενά. Γιατί, άμα πιάσει αέρας εδώ, ξεχνάει να σταματήσει. Φυσικά για τους λάτρεις του wind surfing δεν το συζητώ. Αύγουστο και πάλι Αύγουστο στην Τήλο. Το πολύ πολύ, αν δεν προσέξετε, να βρεθείτε στην κοντινή Νίσυρο, στην Κω ή στα παράλια της Τουρκίας!
Μονή Αγίου Παντελεήμονα
Δυτικά της παραλίας της Πλάκας, κτισμένο το 1470 στην πλαγιά μιας χαράδρας, πνιγμένης στα νερά και τα δένδρα, το μοναστήρι ήταν όχι μόνο πνευματικό, αλλά και οικονομικό κέντρο του νησιού κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Είχε μεγάλη περιουσία και στο μοναστήρι αυτό τυπώνονταν τα χαρτονομίσματα που χρησιμοποιούσαν στο νησί. Πέρα από τη μοναδική ομορφιά του μοναστηριού ως κτίσμα αλλά και ως περιβάλλον, αξίζει να επισκεφθείτε το μοναστήρι έστω και μόνο για να γνωρίσετε τον μοναδικό παπά και μοναχό της μονής. Πραγματικά, αξίζει!
Παραλίες
Τα Λιβάδια, η Έριστος, ο Άγιος Αντώνιος και η Πλάκα είναι οι μόνες προσβάσιμες οδικά παραλίες. Λεθρά, Δεσπότη Νερό, Σκάφη, Θολό, Άγιος Στέργιος αλλά και πολλές άλλες μικρότερες είναι προσβάσιμες είτε από μονοπάτια είτε διά θαλάσσης. Η πρόσβαση από μονοπάτια προϋποθέτει γερό ποδαρόδρομο και σε αρκετές από αυτές, όπως π.χ. στον Άγιο Στέργιο, τα γερά πνευμόνια κρίνονται απαραίτητα, γιατί το απότομα ανηφορικό μονοπάτι στην επιστροφή είναι πολύ ζόρικο.
Οικισμοί και αξιοθέατα
Εκτός από τα Λιβάδια, που είναι και το λιμάνι του νησιού, άλλοι οικισμοί είναι το Μεγάλο Χωριό, κτισμένο στις πλαγιές του Αγίου Στεφάνου, με ερείπια κάστρου των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη στην κορυφή του και θέα απεριόριστη. Στο χωριό αξίζει να επισκεφτείτε τον ναό τον Αρχαγγέλου Ταξιάρχη Μιχαήλ, το παραδοσιακό καφενείο με θέα την εύφορη κοιλάδα μέχρι την παραλία της Εριστού, την Έκθεση των Νάνων Ελεφάντων που βρέθηκαν στο Σπήλαιο του Χαρκαδιού, να θαυμάσετε την υπέροχη παραδοσιακή αρχιτεκτονική του και να περπατήσετε το παλιό μονοπάτι-καλντερίμι που ενώνει το Μεγάλο Χωριό με τον οικισμό-ψαρολίμανο του Αγίου Αντωνίου, στον βυθό του οποίου κείτεται αρχαίο νεκροταφείο με απολιθωμένους σκελετούς που είναι ορατοί μόνο μέσα από τη θάλασσα.
Το Μικρό Χωριό είναι ένα χωριό-φάντασμα. Χτισμένο πάνω από τα Λιβάδια τον 15ο αιώνα, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, που κατέβηκαν στα Λιβάδια και εγκαταστάθηκαν εκεί, χρησιμοποιώντας για τα καινούρια σπίτια τους ό,τι υλικό μπόρεσαν να ξηλώσουν από τα προηγούμενα (π.χ. πόρτες, παράθυρα, κάγκελα). Σήμερα τα πετρόχτιστα σπίτια του, απογυμνωμένα από κάθε στολίδι, ξύλινο ή μεταλλικό, δύσκολα τα ξεχωρίζεις από τα βραχώδη πετρώματα, πάνω στα οποία είναι κτισμένα. Κι όμως το καλοκαίρι, όποιος περνάει βράδυ από εκεί νομίζει ότι το χωριό κατοικείται! Το παιχνίδι αυτών των παραισθήσεων οφείλεται στην ιδέα ενός νεαρού που αγόρασε ένα δίπατο σπίτι, το οποίο λειτουργεί το καλοκαίρι ως μπαρ. Ο ίδιος, λοιπόν, πέρασε ηλεκτρικά καλώδια σε αρκετά σπίτια και δρόμους και φωταγώγησε το χωριό-φάντασμα, το οποίο φαντάζει έτσι για λίγους μήνες ζωντανό και κατά κάποιο τρόπο είναι, αφού έχει γίνει αγαπημένο στέκι των νέων.
Επίλογος
Όσοι επισκεφθείτε την Τήλο, σεβαστείτε τη μοναδικότητά της, καθώς όλο το νησί είναι ένας σημαντικός βιότοπος με παγκόσμια σημασία. Κρατήστε το περιβάλλον καθαρό και φροντίστε να ενοχλείτε όσο λιγότερο μπορείτε τα ζώα με την παρουσία σας. Η Τήλος είναι ένας θησαυρός που ανήκει σε όλους μας και κυρίως στις επόμενες γενιές που θα έχουν ακόμη λιγότερες ευκαιρίες να ζήσουν σε τέτοιους οικολογικούς παράδεισους.
