Τα Χριστούγεννα στο παραμυθένιο αυτό χωριό είναι μοναδική εμπειρία, ιδιαίτερα εάν τα χιόνια του έχουν κάνει τη χάρη να το επισκεφθούν και να γιορτάσουν μαζί του... και μαζί μας φυσικά.
Οι ξεχωριστοί παραδοσιακοί ξενώνες, σε αναπαλαιωμένα αρχοντικά κυρίως, προσφέρουν στον επισκέπτη την ατμόσφαιρα καιρών αλλοτινών με την πολυτέλεια του σήμερα.
Οι χαμηλοί σοφράδες με το βαθύ κόκκινο χρώμα, τα φουντωμένα τζάκια που δε σταματούν να ανάβουν όλη την ημέρα, αφού εδώ το κρύο δεν αστειεύεται, τα γραφικά ταβερνάκια και τα χαριτωμένα καφέ, σε συνδυασμό με την καλή παρέα (το βασικότερο κλειδί για να περάσουμε καλά...) δημιουργούν ένα ζεστό σκηνικό που αναζητά με πάθος η ψυχή μας τούτες τις γιορτινές ημέρες.
Πώς θα πάτε:
Αθήνα − Αμύνταιο 560 χλμ. Θεσσαλονίκη − Αμύνταιο 110 χλμ.
Από τον κόμβο του Αμύνταιου συνεχίζουμε στο δρόμο για Καστοριά και στο ύψος του χωριού Αετός παίρνουμε το δρόμο δεξιά για Νυμφαίο.
Μια πρώτη γεύση καλπάζοντας...
Βρισκόμαστε σε υψόμετρο 1.350 μ. στις κατάφυτες πλαγιές του όρους Βίτσι και το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αφήσουμε το αυτοκίνητο στην είσοδο του χωριού και... να το ξεχάσουμε.
Το Νυμφαίο το ανακαλύπτεις περπατώντας ή, ακόμη καλύτερα, στην πλάτη ενός αλόγου, εάν μας αρέσει η ιππασία. Μια μεγάλη έκταση με άλογα βρίσκεται ήδη στο χώρο όπου έχουμε αφήσει το αυτοκίνητό μας. Ακόμη κι αν δεν έχουμε ξαναδοκιμάσει αυτή την εμπειρία, ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσουμε κάτι καινούριο, που είναι σίγουρο ότι θα μας συναρπάσει.
Τα απέραντα λιβάδια και οι ήπιες πλαγιές που απλώνονται γύρω από το Νυμφαίο σε προκαλούν να τ' ανακαλύψεις πάνω σ’ ένα δυνατό άλογο...
Σε χρόνια μακρινά...
Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού ήρθαν από το Αμύνταιο, φέρνοντας μαζί τους την κτηνοτροφία τους και τα σπιτικά τους. Εδώ ρίζωσαν, εδώ άρχισαν να ονειρεύονται, εδώ δημιούργησαν τη δική τους ιστορία...
Ως επί το πλείστον Βλάχοι στην καταγωγή, στα ήθη και τα έθιμα με λατινογενή επιρροή στη γλώσσα τους. Το μαρτυρεί, άλλωστε, και το όνομα του τόπου. Νέβεσκα ήταν η πρώτη ονομασία του, από το «Νέβε- Στα» (=το χιόνι μένει) ή Νιβεάστα (=Νύμφη του Δάσους)...
Γύρω στο 1930 αναφέρεται πια με το όνομα Νυμφαίο. Η ευημερία σε τούτο τον τόπο ήρθε απλόχερη, όταν οι κάτοικοί του ασχολήθηκαν με τη συστηματική επεξεργασία και το εμπόριο του χρυσού και του ασημιού.
Ταξίδευαν στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, αλλά και στις πιο ξακουστές αγορές της Ευρώπης για να πουλήσουν τα έργα τους. Έτσι, ο πλούτος δεν άργησε να έρθει. Τότε χτίστηκαν και τα μεγαλόπρεπα αρχοντικά που θαυμάζουμε σήμερα αναπαλαιωμένα στους δρόμους του Νυμφαίου. Αρκετοί έκαναν εμπόριο καπνού και βαμβακιού και μεγαλούργησαν στις αγορές της Αιγύπτου και του Αμβούργου.
Η εντυπωσιακή Νίκειος Σχολή που δεσπόζει στις γειτονιές του Νυμφαίου, με το ελβετικό ρολόι και την πελεκητή πέτρα, φτιάχτηκε από τον Ι. Νίκου, ξενιτεμένο στη Σουηδία που πλούτισε και γύρισε πάμπλουτος στη γενέτειρά του. Λειτουργεί σήμερα ως πολιτιστικός και συνεδριακός χώρος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
Εδώ βρισκόταν άλλοτε το αρχηγείο του Μακεδονικού Αγώνα. Από το Νυμφαίο έχουν περάσει πολλές προσωπικότητες του Μακεδονικού Αγώνα και ο Παύλος Μελάς (στο αρχοντικό του Μιχαήλ Τσίρλη, που υπήρξε αρχηγείο του Μακεδονικού Αγώνα).
Σήμερα, η Κοινότητα του Νυμφαίου έχει κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος, ενώ μετέχει στο Δίκτυο «Των Ελλήνων οι Κοινότητες».
Το Άναμμα Φωτιάς, τα Μπαμπάρια και η Γιορτή της Μπάμπως...
Τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς σε πολλά χωριά της Φλώρινας αναβιώνουν έθιμα παλιά μα όχι ξεχασμένα, όπως το Άναμμα Φωτιάς. Στον Αετό στις 22 Δεκεμβρίου και στον Άγιο Παντελεήμονα στις 23 ανάβουν μια παραδοσιακή τεράστια φωτιά και προσφέρουν τοπικά εδέσματα και κρασί σε όλο τον κόσμο.
Στις 31 Δεκεμβρίου και την 1η Ιανουαρίου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βαρυκού διοργανώνει Πρωτοχρονιάτικο Καρναβάλι, με παραδοσιακή φασολάδα χωριάτικο ζυμωτό ψωμί και τη συνοδεία μουσικοχορευτικών συγκροτημάτων.
Το παραδοσιακό καρναβάλι «Μπαμπάρια», που αναβιώνει στην περιοχή των Πρεσπών τούτες τις ημέρες, έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία. Την ημέρα αυτοί οι νέοι του χωριού, σε παρέες, βγαίνουν στους δρόμους και γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι. Κάθε παρέα έχει το γαμπρό και τη νύφη.
Επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού, ντυμένοι με ιδιόμορφες στολές, όπου εκτυλίσσεται μία παράσταση, η οποία στόχο έχει τον εξορκισμό του κακού από τα σπίτια. Άλλη μια παραδοσιακή γιορτή διοργανώνεται στις 6 Ιανουαρίου από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του Αγίου Παντελεήμονα.
Είναι η αναβίωση της «Γιορτής της Μπάμπως». Την ημέρα αυτή οι κάτοικοι μασκαρεύονται και παίζουν διαφόρους ρόλους. Έτσι, κατά την παράδοση, διώχνουν τα κακά πνεύματα.
Αξίζει να δείτε:
*Το Κέντρο Προστασίας Αρκούδας «Αρκτούρος», όπου προστατεύονται σε μεγάλη περιφραγμένη έκταση οι καφέ αρκούδες που δεν μπορούν να επιβιώσουν ελεύθερες.
*Τα αρχοντικά των Μπουτάρη, Μίσσιου και Μέρτζου, Παπαδόπουλου και Σωσσιδαίων.
*Το αρχοντικό του Μιχαήλ Τσίρλη που υπήρξε αρχηγείο του Μακεδονικού Αγώνα.
*Το «Σπίτι των Χρυσικών», στο Λαογραφικό Μουσείο του Νυμφαίου, όπου θα γνωρίσετε την ιστορία του παραδοσιακού επαγγέλματος του χρυσικού.
*Την επιβλητική Νίκειο Σχολή, που σήμερα λειτουργεί ως συνεδριακός χώρος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το μεταβυζαντινό Ναό του Αγίου Νικολάου.
*Το Λαογραφικό Μουσείο Νυμφαίου.
*Τον Αστικό Συνεταιρισμό Γυναικών «Νύμφη».
*Το «Κέντρο Ενημέρωσης για την Αρκούδα» στον Αετό.
*Τις Λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα.
*Τη Μεγάλη και τη Μικρή Πρέσπα, στους Ψαράδες, τον Άγιο Γερμανό και το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου.
*Το «Καταφύγιο του Λύκου», στην Αγραπιδιά.
Και ιππασία στις όχθες της λίμνης Ζάζαρη...
Στο χωριό Αετός, στους πρόποδες του Νυμφαίου, βρίσκονται δύο ειδυλλιακές λίμνες: η Ζάζαρη και η Χειμαδίτιδα. Στις όχθες της πρώτης μπορούμε να δοκιμάσουμε τις δυνάμεις μας, μικροί και μεγάλοι, στις οργανωμένες ήπιες δραστηριότητες, όπως ιππασία στον περιμετρικό δρόμο της λίμνης, σε ένα πανέμορφο περιβάλλον που γαληνεύει το νου και την ψυχή...
Μπορούμε, ακόμη, να επιδοθούμε στο ποδήλατο ή την πεζοπορία δίπλα στη λίμνη ή, ακόμη καλύτερα, να κάνουμε κωπηλασία με εξαθέσια κανό στα νερά της. Μια όμορφη διαδρομή, ιδανική και για παιδιά, είναι αυτή που ξεκινάει από το «Κέντρο Ενημέρωσης για την Αρκούδα» και καταλήγει στη βάση των δραστηριοτήτων, στις όχθες της λίμνης Ζάζαρη.
Από εκεί μπορούμε να συνεχίσουμε με άλλες ήπιες δραστηριότητες. Την όλη οργάνωση αναλαμβάνει η εταιρεία «Άρτεμις» (www.artemisoe.gr).
Ιπποθεραπεία και όχι μόνο...
Σε μικρή απόσταση από τη λίμνη Χειμαδίτιδα (έξω από το χωριό Βαρικό), στο σταυροδρόμι για το Χιονοδρομικό Κέντρο Βιτσίου και Φλώρινας βρίσκεται μέσα σε κατάφυτο περιβάλλον το Ιππικό Κέντρο Αλεξάνδρας Ζουρνατζή, παιδαγωγός-ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Μονάχου.
Ένας στάβλος σε σχήμα Γ με χώρους για 10 άλογα, με χώρο διαμονής, εκθετήριο, μεγάλο γήπεδο ιππασίας, περιφραγμένους βοσκότοπους και χώρο στάθμευσης. Όλα αυτά έγιναν με σκοπό την ευχάριστη διαμονή και θετική αμοιβαία επίδραση ζώου και ανθρώπου.
Στο πρόγραμμα του Ιππικού Κέντρου περιλαμβάνονται: Η ιπποθεραπεία, η θεραποπαιδαγωγική ιππευτική βόλτα και γυμναστική πάνω στο άλογο (Voltigieren), καθώς και η ιππασία ως σπορ, όπως η ιππική δεξιοτεχνία, η υπερπήδηση εμποδίων και η ιππασία στην ύπαιθρο.
Η ιπποθεραπεία αποτελεί έναν ειδικό τρόπο εκγύμνασης του ασθενή, με την επίβλεψη πάντα του ιπποθεραπευτή και αφορά σε παιδιά ή μεγάλους με προβλήματα κινητικότητας ή και ψυχολογίας. Οι αναβάτες έρχονται σ’ επαφή με τις μυϊκές ταλαντώσεις του βαδίζοντος αλόγου κι έτσι δημιουργείται μια φυσιοθεραπευτική ικανότητα.
Ασφαλώς, και για όλους αυτούς που ασχολούνται με την ιππασία ως σπορ, χωρίς να έχουν κάποιο πρόβλημα, το κέρδος στην ψυχική τους υγεία και την αυτοπεποίθηση είναι πολύ μεγάλο. (Κέντρο Ιππασίας τηλέφωνο επικοινωνίας: 23860 31132)
Πεζοπορία από το Νυμφαίο...
Μια ενδιαφέρουσα πεζοπορική διαδρομή, μικρή σε διάρκεια, αλλά μεγάλη σε ομορφιά, είναι αυτή που ξεκινά από το χώρο στάθμευσης του Νυμφαίου και κατευθύνεται ανατολικά προς τις κεραίες που βλέπουμε μπροστά μας.
Φθάνοντας ως εκεί, συνεχίζουμε στη ράχη του βουνού προς την ίδια κατεύθυνση. Σε λιγότερο από μία ώρα φθάνουμε στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, σε υψόμετρο 1.475 μ. Ο χρόνος για να πάμε και να επιστρέψουμε είναι περίπου 2 ώρες.
Η θέα που απολαμβάνουμε από εδώ ψηλά προς το Νυμφαίο, τον κάμπο της Πτολεμαϊδας και τις δύο λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα είναι κάτι παραπάνω από συγκλονιστική! Διασχίζοντας τον οικισμό του Νυμφαίου, στο τελείωμά του θα συναντήσουμε το πέτρινο μονοπάτι με τις οξιές, το οποίο θα μας οδηγήσει, έπειτα από μια όμορφη πεζοπορία, στο Καταφύγιο της Καφέ Αρκούδας.
Με αφετηρία το Νυμφαίο αξίζει να κάνουμε μια εκδρομή στη Μεγάλη και τη Μικρή Πρέσπα, στους Ψαράδες, τον Άγιο Γερμανό και το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου.
Κείμενο & Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
