Σκιάθος, ένας παράδεισος για πεζοπόρους και θαλασσοπόρους

Κείμενο & Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου

Κατάφυτη από δάση με πεύκα, κουκουναριές κι ελιές, η Σκιάθος, το νησί του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη, έχει να προσφέρει πολλά, ακόμα και στον πιο απαιτητικό ταξιδευτή. Από τη γραφική Χώρα της με τα κατάλευκα σπίτια και τις ανηφορικές γειτονιές με τις μπουκαμβίλιες ως το περήφανο Κάστρο, τη μεσαιωνική πόλη της Σκιάθου, που στέκει αγέρωχο στον ψηλό βράχο του κόντρα στο βοριά, τούτο το νησί φαίνεται να ‘χει όλες τις χάρες!

Περπατώντας τη Σκιάθο

Αποφάσισα να ανακαλύψω το καταπράσινο νησί των Βόρειων Σποράδων περπατώντας σε κάποιο από τα πολλά (25 τουλάχιστον) παραδοσιακά μονοπάτια του. Παρέα μου ο Νίκος Μαχαίρας, γραφίστας και χαρτογράφος, που έχει επιμεληθεί τον πολύ ενημερωμένο οδηγό «Ανακαλύψτε τη Σκιάθο περπατώντας», με πλούσιο πληροφοριακό υλικό και αναλυτικούς χάρτες με χρήσιμες οδηγίες για τις πεζοπορικές διαδρομές. Στο βιβλίο αυτό υπάρχουν πληροφορίες για κάθε εκκλησία, μοναστήρι ή περιοχή που συναντά ο περιπατητής, ώστε να μαθαίνει με τον καλύτερο τρόπο και την ιστορία του τόπου.

Στην Παναγίτσα στο Πυργί

Με το τζιπ, λοιπόν, ξεκινάμε γύρω στις πέντε το απόγευμα και παίρνουμε το δρόμο για το Κάστρο. Στη διαδρομή τραβώ αρκετές πανοραμικές φωτογραφίες της Σκιάθου. Στο σημείο της εκκίνησης ο Αργύρης μάς αφήνει για να μπούμε στο μονοπάτι με τα πόδια και να μας παραλάβει από άλλο σημείο της διαδρομής, έξω από το Κάστρο. Μπαίνοντας στο κατάφυτο από αγριοβελανιδιές και αγριοκουμαριές μονοπάτι διακρίνουμε τα σημάδια και τις ταμπελίτσες πάνω σε δέντρα και βράχους. Η γαλήνη και η ηρεμία του δάσους «χαϊδεύει» την ψυχή μας. Σταματάμε για να δροσιστούμε σε μια πηγή με κρυστάλλινο νερό και συνεχίζουμε ως το εκκλησάκι της Παναγιάς του Καρδάση (η «Παναγίτσα», όπως την αναφέρει ο Παπαδιαμάντης, ο οποίος της έχει αφιερώσει το ποίημά του «Στην Παναγίτσα στο Πυργί»). Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι του Κάστρου της Σκιάθου, επί Τουρκοκρατίας, για να αποφύγουν τις επιδρομές των πειρατών, έχτισαν ένα μικρό οικισμό στην περιοχή Πυργί, όπου βρίσκεται και η εκκλησία. Όμως, καταστράφηκε από πυρκαγιά (τέλη του 19ου αι.) και στη θέση ης αργότερα οικοδομήθηκε το σημερινό εκκλησάκι. Την προσοχή μας τραβά το πρωτότυπο καμπαναριό της που μοιάζει με κατάρτι πλοίου βαμμένο σε μπλε χρώμα.

Από κάποια ξέφωτα έχουμε θέα προς τη θάλασσα και τους βράχους του Κάστρου. Να και η Παναγία Ντομάν (Δομάν) ή Ζωοδόχο Πηγή, μέσα σε πυκνή βλάστηση, λίγο χαμηλότερα από τις πηγές του ρέματος Δομάν! Λίγα βήματα πιο κάτω, η βρύση Ντομάν, με δροσερό πόσιμο νερό. Το κατάφυτο μονοπάτι που ακολουθούμε μας βγάζει στο πέτρινο, καλοφτιαγμένο δρομάκι που οδηγεί στο Κάστρο. Από εδώ έχουμε φανταστική θέα προς τις δυτικές ακτές ως το Πήλιο. Ο ήλιος αστράφτει πάνω στη θάλασσα κι ένα ιστιοφόρο μ’ ανοιχτά πανιά σχίζει τα νερά. Στο τελείωμα του πέτρινου δρόμου μπαίνουμε με τα πόδια στο Κάστρο. Περνώντας από την Πύλη του Κάστρου προχωράμε στο εσωτερικό μέχρι την κορυφή με το παλιό κανόνι και την ελληνική σημαία να κυματίζει, ατενίζοντας το Αιγαίο... Στην παραλία που σχηματίζεται κάτω από το Κάστρο βρίσκεται η Βρύση των Πουλιών και τα ερείπια της εκκλησίας της Παναγιάς της Καστριώτισσας. Εκεί υπάρχει ένα καφενεδάκι - ουζερί για ξεκούραση και απόλαυση.

Στην άκρη του Κάστρου της μεσαιωνικής πόλης της Σκιάθου.

Συμβουλές:  

Για την πεζοπορία, αποφύγετε τις μεσημεριανές ώρες, γιατί ο ήλιος δεν αστειεύεται. Μην ξεχνάτε να φοράτε αθλητικά παπούτσια, μακρύ παντελόνι, καπέλο και γυαλιά. Ένα μπουκάλι με κρύο νερό θα χρειαστεί οπωσδήποτε!

Αξίζει να δείτε:

• Το Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας. 

• Τις εκκλησίες των Τριών Ιεραρχών (με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Εικονίστριας), της Παναγίας της Λιμνιάς και του Αγίου Νικολάου με το ρολόι στο κωδωνοστάσιο. 

• Το Σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, στη Χώρα. 


Το Κάστρο έχει τη δική του ιστορία 

Πολλά είχα διαβάσει για την ιστορία του Κάστρου κι άλλα τόσα έμαθα από την ξενάγησή μου σ’ αυτό. Το Κάστρο, λοιπόν, είναι η μεσαιωνική πόλη της Σκιάθου. Οι κάτοικοί της την έχτισαν σε τούτο τον ψηλό βράχο (μέσα του 14ου αι.), πάνω από τη θάλασσα, για να προστατευθούν από τους πειρατές και έζησαν εδώ έως το 1829. Την ενίσχυσαν, μάλιστα, με ισχυρά τείχη και κανόνια. Με την ενδοχώρα το Κάστρο επικοινωνούσε με μια ξύλινη κινητή γέφυρα, που σηκωνόταν σε περίπτωση εχθρικής εισβολής. Πάνω από την πύλη υπήρχε και μια ζεματίστρα για λάδι ή νερό που έριχναν στον εχθρό αν πλησίαζε επικίνδυνα. Το Κάστρο διοικούσαν οι Βυζαντινοί ως το 1453. Ακολουθούν οι Οθωμανοί ως το 1538 και τέλος οι Οθωμανοί Τούρκοι ως την επανάσταση του 1821. Από τις είκοσι άλλοτε εκκλησιές του Κάστρου σήμερα σώζονται μόνο τέσσερις (του Αγίου Νικολάου, της Αγίας Μαρίνας, του Αγίου Βασιλείου και ο μητροπολιτικός ναός της Γέννησης του Χριστού -«Ο Χριστός στο Κάστρο» του Αλεξ. Παπαδιαμάντη). Υπάρχουν ακόμη απομεινάρια από ένα τζαμί, από το Διοικητήριο των Τούρκων και ένα παλιό κανόνι.

Το παλιό τζαμί στο Κάστρο «αγναντεύει» το πέλαγος από ψηλά...

 Κάνοντας το γύρο του νησιού με ένα καΐκι

9.45 ακριβώς το πρωί και στο λιμάνι με περιμένει ο καπεταν-Λάμπρος,
 με το πλοίο του, για να κάνουμε το γύρο του νησιού. Ο καιρός με το μέρος μας και η θάλασσα λάδι. Το καΐκι ξεκινά με μια βόλτα γύρω από το καταπράσινο Μπούρτζι (κτίσμα της Ενετοκρατίας του 1207)
 και αμέσως μετά βλέπουμε τη γραφική παλιά πόλη και τη Χώρα της Σκιάθου να καθρεφτίζονται στα νερά του λιμανιού... Πορεία προς 
το βορρά! Σε λίγη ώρα φθάνουμε στη μαγευτική παραλία του νησιού (και δίκαια μία από τις ωραιότερες της Ελλάδας) τα Λαλάρια, με τα κατάλευκα βότσαλα και τα διάφανα, γαλαζοπράσινα νερά, να τα πιεις στο ποτήρι... Χρόνος παραμονής: μία ώρα. Στο βάθος, ο χαρακτηριστικός 
βράχος με την τρύπα σηματοδοτεί το τοπίο και κρατά κόντρα στον ήλιο.
Παίρνω κατεύθυνση προς τη μεριά του βράχου και όσο πλησιάζω τα νερά γίνονται και πιο σμαραγδένια. Το κολύμπι σε τούτα τα κρυστάλλινα νερά είναι εμπειρία που δεν ξεχνιέται εύκολα.

Λαλάρια

Επιστρέφω στην επόμενη στάση που είναι στη βάση του Κάστρου και συναντάω το Νίκο. Παραμένουμε εδώ μία ώρα και ένα τέταρτο και είμαστε ανάμεσα σε δύο επιλογές: η πρώτη να ανεβούμε στο Κάστρο από το παλιό πεζοπορικό μονοπάτι και να κάνουμε μια γρήγορη ξενάγηση στο χώρο του και η δεύτερη να μείνουμε κάτω στην παραλία, για μπάνιο ή καφεδάκι. Επιλέγω την πρώτη και ανεβαίνω ως το πιο ψηλό σημείο του βράχου. Από εκεί η ματιά «ανοίγει πανιά» για να «ταξιδέψει» στο Αιγαίο.

Το καραβάκι «Καλυψώ» περιμένει υπομονετικά στο λιμανάκι του Κάστρου για να επιστρέψουμε από την πεζοπορία μας.

Η ζέστη αρκετή και ο ανηφορικός δρόμος ακόμη πιο κουραστικός, ιδιαίτερα με το σακίδιο με τις φωτογραφικές μηχανές στην πλάτη. Το καπέλο και τα σωστά αθλητικά κάνουν πιο ξέγνοιαστη και ασφαλή τη βόλτα μου. Επιστροφή στο πλοίο και πορεία προς τις δυτικές ακτές, περνώντας μέσα από τους βράχους που σχηματίζονται στη βάση του Κάστρου και χαζεύοντας τις θαλασσινές σπηλιές. Στη διαδρομή μας συναντάμε και τη σπηλιά της «Φόνισσας» του Παπαδιαμάντη. Το καΐκι μας τώρα χαράζει πορεία για τις ακτές του Πηλίου, για φαγητό στο γραφικό λιμανάκι του Κατηγιώργη, με φρέσκο ψαράκι και θαλασσινά. Το απόγευμα μας βρίσκει για καφεδάκι στην παραλία του Τσουγκριά, το καταπράσινο νησάκι κοντά στο λιμάνι της Σκιάθου. Από την παραλία ακολουθώ το σύντομο κατάφυτο μονοπάτι που με φέρνει στο εκκλησάκι των Αγίων Φλώρου και Λαύρου. Είναι χτισμένο πάνω σ’ ένα μεγάλο βράχο που χωρίζει τις δύο μεγαλύτερες παραλίες του κατάφυτου νησιού.

Ανηφορίζοντας στο Κάστρο από το λιμάνι που βρίσκεται στα «πόδια» του.

Επιστροφή στο λιμάνι της Σκιάθου στις πέντε το απόγευμα, με μια γλυκιά κούραση, μα με πολλές εικόνες στο μυαλό και πρωτόγνωρες εμπειρίες. «Γεια σου καπεταν-Λάμπρο και σ’ ευχαριστώ γι’ αυτό το συναρπαστικό ταξίδι που έζησα σήμερα». Όσα έζησα αυτές τις ημέρες στο νησί της Σκιάθου θα μείνουν για πάντα στη σκέψη και την καρδιά μου.

Οι καλύτερες παραλίες της Σκιάθου:

• Λαλάρια
• Κουκουναριές
• Μεγάλη και Μικρή Μπανάνα
• Μαντράκι (Λιμάνι του Ξέρξη)
• Αχλαδιά - Τζανεριά
• Ελιά
• Κεχριά
• Βασιλιάς
• Μεγάλος και Μικρός Ασέληνος
• Αγία Ελένη
• Καναπίτσα
• Βρωμόλιμνος
• Μεγάλη Άμμος

Ημερήσια εκδρομή με το «Καλυψώ»: Λάμπρος Χούμας: +30 6978 094966