Στα ακρογιάλια της τα πεύκα λούζονται στα κύματα. Στα φρεσκοασβεστωμένα ανηφορικά καλντερίμια της Χώρας της νιώθεις τους χτύπους της «καρδιάς» της. Αν το σμίξιμο του βουνού και της θάλασσας είναι ό,τι αναζητάς στις διακοπές σου, θα την ερωτευθείς.
Κείμενο & Φωτογραφίες: Ιωάννα Παραβάλου
Πώς θα πάμε:
Ακτοπλοϊκώς από τον Άγιο Κωνσταντίνο (4,5 ώρες) και τον Βόλο, με φέριμποτ και ιπτάμενα δελφίνια.
Μεθυσμένη από τις μυρωδιές του ρετσινιού, της ρίγανης και του θυμαριού, η Σκόπελος αρμενίζει στο Αιγαίο! Γειτονοπούλα της Σκιάθου και της Αλοννήσου, ανήκει στις Β. Σποράδες και ξέρει καλά να μαγεύει τον ταξιδευτή που αναζητά αυτό ακριβώς το «πάντρεμα» του μπλε και του πράσινου. Η φύση την προίκισε απλόχερα με χρυσαφένιες αμμουδιές, με γαλαζοπράσινα νερά, απάνεμους όρμους και με πυκνά πευκοδάση που φθάνουν ως τα κύματα.
Παραλία Στάφυλος - Φωτογραφία: Κώστας Ανδρέου
Ιστορικά
Τα πρώτα λείψανα κατοίκησης τοποθετούνται στην πρώιμη και τη μέση μυκηναϊκή περίοδο (16ος-14ος π.Χ. αι.). Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως το 1936 τον τάφο του βασιλιά Στάφυλου στον ομώνυμο κόλπο. Εικάζεται ότι το νησί κατοικήθηκε από τους Κρήτες γύρω στο 1600 π.Χ., με αρχηγό τον μυθικό πρίγκιπα Στάφυλο, γιο της Αριάδνης και του Θησέα. Κατά τους αρχαίους χρόνους, άκμασε η αρχαία Πεπάρηθος (όπως ονομαζόταν το νησί τότε) και η πρωτεύουσά της βρισκόταν στον όρμο του Πανόρμου. Οι Κρήτες έφεραν ρίζες ελιάς, αμπέλια και δημητριακά που εδώ καλλιεργήθηκαν ιδιαίτερα. Τον 13ο αιώνα το νησί καταλαμβάνεται από τον βασιλιά της Ιωλκού Πελία. Ακολουθεί παρακμή για μεγάλο διάστημα. Όμως, τον 6ο π.Χ. αι. η ευημερία επιστρέφει στο νησί με τις εξαγωγές λαδιού και κρασιού (ο «πεπαρήθιος οίνος» θεωρείτο ιδιαίτερα αφροδισιακός). Στη νοτιοδυτική πλευρά της Σκοπέλου, στον οχυρωμένο λόφο Παλιόκαστρο, βρισκόταν η αρχαία Σελινούντα, μία από τις σημαντικές πόλεις του νησιού. Τα ορεινά πλατώματα της Γλώσσας ήταν η αγροτική περιοχή της αρχαίας αυτής πόλης. Στα κλασικά χρόνια, η ακρόπολή της οχυρώθηκε από τείχη που σώζονται μέχρι σήμερα. Από το νησί πέρασαν οι Μακεδόνες και αργότερα οι Ρωμαίοι. Σ’ αυτήν την περίοδο ανήκουν και οι πέτρινοι ρωμαϊκοί τάφοι, τα «Σεντούκια», όπως τους λένε οι ντόπιοι. Στα ρωμαϊκά και τα βυζαντινά χρόνια το νησί παρακμάζει, και μάλιστα χρησιμοποιείται ως τόπος εξορίας από τους Βυζαντινούς. Η ονομασία Σκόπελος αναφέρεται για πρώτη φορά σε κείμενα του Πτολεμαίου (7ος αι.) και οφείλεται μάλλον στους πολλούς σκοπέλους που υπήρχαν γύρω του. Το 1538 μ.Χ. το νησί καταστρέφεται από τους πειρατές του Χαϊρεδίν Μπαρμπαρόσα και μόλις το 1600 μ.Χ. όσοι από τους κατοίκους του σώθηκαν και κατέφυγαν στην Εύβοια και τη Θεσσαλία επιστρέφουν και δίνουν ξανά ζωή στον τόπο.
Το κατάλευκο εκκλησάκι της Παναγίτσας του Πύργου αγναντεύει το πέλαγος πάνω στον ψηλό βράχο στην άκρη του λιμανιού.
Αξίζει να δείτε:
- Το Κάστρο της Χώρας.
- Το Λαογραφικό Μουσείο (κρατά καλά φυλαγμένες τις καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων του στο πέρασμα του χρόνου)
- Την Παναγίτσα του Πύργου, στο τέρμα του λιμανιού.
- Τη Γλώσσα, με την αυθεντική ομορφιά.
- Το «Μετέωρο του Αιγαίου» με το εκκλησάκι του Αϊ-Γιάννη.
- Το Θαλάσσιο Πάρκο στην Αλόννησο, σε εκδρομή με καραβάκι.
- Τα αξιόλογα μοναστήρια της Ευαγγελιστρίας, της Μεταμόρφωσης, του Προδρόμου, της Λιβαδιώτισσας και της Αγίας Βαρβάρας.
- Το ηλιοβασίλεμα στη Γλώσσα.
Βόλτες στη γραφική Χώρα
Την πρώτη γεύση από το νησί την παίρνουμε καθώς το καράβι μπαίνει στο λιμάνι. Η γραφική Χώρα σχηματίζεται αμφιθεατρικά γύρω από την προκυμαία. Βγαίνουμε βόλτα στις γειτονιές της, με τα ανηφορικά δρομάκια, με τα πολλά σκαλιά και τις καμάρες. Η λαϊκή αρχιτεκτονική του παραδοσιακού οικισμού της Χώρας έχει επιρροές από τη Βόρεια Ελλάδα και το Πήλιο. Δεν θυμίζει, δηλαδή, αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική. Γύρω μας υψώνονται διώροφα ή τριώροφα σπίτια, μακεδονικού τύπου, με στέγες από σχιστόλιθο ή κεραμίδια. Εδώ βρίσκεται και το σπίτι, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια, ο Παύλος Νιρβάνας.
Στο τέρμα της παραλίας της Χώρας, πάνω στον βράχο, βρίσκεται το κατάλευκο εκκλησάκι της Παναγίτσας του Πύργου, με σχιστολιθικές πλάκες στη σκεπή του. Σημαντικός ναός της Χώρας είναι ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Παναγίας Παπαμελετίου, κτίσμα του 17ου αιώνα. Στη βορειοδυτική πλευρά του βρίσκεται το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων. Πιο ψηλά συναντάμε την παλιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Αρχαιότερος ναός είναι του Αγίου Αθανασίου (11ος αι.).
Φθάνοντας στο περήφανο Κάστρο, θα θαυμάσουμε την υπέροχη θέα προς το απέραντο γαλάζιο, τη Χώρα και το λιμάνι- μέσα στα τείχη του λειτουργεί ένα εστιατόριο-μεζεδοπωλείο. Ανάμεσα στα δρομάκια της Χώρας θα δούμε και τον ναό του Αγίου Μιχαήλ των Συννάδων, πέτρινη εκκλησία με ένθετα χρωματιστά πιάτα. Λίγο πιο ψηλά συναντάμε τον παλιό ναό του Χριστού, με αξιόλογο τέμπλο. Πάνω από το δημαρχείο της Σκοπέλου βρίσκεται η εκκλησία των Αγίων Πάντων, μία από τις παλαιότερες του νησιού.
Ξετρυπώνοντας τις παραλίες του νησιού
- Μηλιά, με διάφανα γαλαζοπράσινα νερά και αμμουδιά (αλλά πολυκοσμία)
- Το Καστάνι, με τα πεύκα να φθάνουν ως τα κύματα
- Ο Στάφυλος, μια από τις πιο γνωστές παραλίες της νησιού
- Το Βελανιό, όπου επιτρέπεται ο γυμνισμός
- Ο Αγνώντας με τις φημισμένες ψαροταβέρνες και με καϊκάκι μπορούμε να πάμε σε τρεις μαγευτικές παραλίες, τη Γλυφάδα, την Καναπίτσα και την Αμμουδίτσα
-Κατά την αρχαιότητα, υπήρχε εργαστήριο κατασκευής αμφορέων - Το Λιμνονάρι, μία από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού
- Πάνορμος, μεγάλος φυσικός κόλπος με βαθυγάλανα νερά
Παραλία Μηλιά- Φωτογραφία: Κώστας Ανδρέου
Παραλία Λιμνονάρι-Φωτογραφία: Κώστας Ανδρέου
Πιο ήσυχες παραλίες στα ΒΑ του νησιού (πίσω από τον οικισμό Γλώσσα) είναι:
- Οι Γούρνες
- Η Σπηλιά
- Η Μαυράκη
- Το Κεραμωτό
- Χονδρογιώργη
-Καλό είναι να εφοδιαστούμε με φρούτα και νερό, γιατί δεν υπάρχουν ταβέρνες, μόνο μία καντίνα λειτουργεί πάνω από την παραλία Γούρνες.
Παραλία Γούρνες, πίσω από τη Γλώσσα. Πανέμορφη και χωρίς πολυκοσμία.
Νέο Κλήμα ή Έλιος
Πρόκειται για ένα σχετικά ένα καινούριο χωριό, που φτιάχτηκε από τους κατοίκους του χωριού Κλήματος, οι οποίοι το εγκατέλειψαν πριν από χρόνια μετά από έναν μεγάλο σεισμό.
Γλώσσα
Βόρεια του νησιού βρίσκεται η Γλώσσα, η δεύτερη μεγαλύτερη κοινότητα του νησιού (μετά τη Χώρα). Χτισμένη αμφιθεατρικά, σε δασωμένη πλαγιά, αγναντεύει τη θάλασσα και τη Σκιάθο. Η ιστορία της χάνεται στα βάθη του χρόνου, την εποχή που οι Κρήτες από την Κνωσσό εγκαταστάθηκαν εδώ... Αξίζει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο, για να περπατήσουμε στα δρομάκια της Γλώσσας και να χαθούμε στις γραφικές γειτονιές της.
Θα ξαποστάσουμε σ’ ένα καφενείο-εστιατόριο με φανταστική θέα προς το λιμάνι της Γλώσσας, το Λουτράκι. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού και χτίστηκε πάνω στα ερείπια της αρχαίας Σελινούντος. Πριν φύγουμε από τη Γλώσσα, θα αγοράσουμε παραδοσιακά γλυκά, φτιαγμένα με μεράκι (αυγάτο, γλυκό δαμάσκηνο, αμυγδαλωτά, γλυκά του κουταλιού κ.ά.).
Πεζοπορία από τη Γλώσσα
Εάν είμαστε οπαδοί της πεζοπορίας, από τη Γλώσσα μπορούμε να κάνουμε μια διαδρομή που ακολουθεί το παλιό καλντερίμι, το οποίο συνέδεε άλλοτε το χωριό με το Λουτράκι, το γραφικό λιμάνι του, για να φθάσουμε ως τη θάλασσα. Η διαδρομή διαρκεί γύρω στα 45 λεπτά και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.
Συμβουλή: Καλό είναι να ξεκινήσουμε νωρίς το πρωί ή το απόγευμα για την πεζοπορία μας, γιατί ο ήλιος είναι δυνατός τις μεσημεριανές ώρες και επικίνδυνος. Φοράμε πάντα αθλητικά παπούτσια, καπέλο και βαμβακερό μπλουζάκι. Καλό είναι, επίσης, να βάζουμε αντηλιακό στα σημεία του σώματος που μένουν εκτεθειμένα στον ήλιο.
Σκαρφαλώνοντας στο «Μετέωρο του Αιγαίου»
Λίγο πριν μπούμε στη Γλώσσα, θα στρίψουμε δεξιά, για να φθάσουμε σ’ ένα φανταστικό σημείο του νησιού, άγνωστο στον πολύ κόσμο, το «Μετέωρο του Αιγαίου». Μια κατάφυτη χαράδρα ξεκινά από ψηλά και καταλήγει στα κύματα. Εκεί ακριβώς ξεπετάγεται ένας βράχος που συνδέεται με τη στεριά και πάνω του βρίσκεται γαντζωμένο το εκκλησάκι του Αϊ-Γιάννη. Ανεβαίνουμε τα 104, λαξευμένα στον βράχο, σκαλοπάτια του, για να φθάσουμε στην κορυφή. Από εδώ η ματιά «απογειώνεται» στην απεραντοσύνη της ανοιχτής θάλασσας...
Σύμφωνα με την παράδοση, δύο ψαράδες έβλεπαν ένα φως μέσα στη θάλασσα και, όταν πλησίασαν κοντά, είδαν την εικόνα του Αγίου Ιωάννη. Την πήραν, λοιπόν, και την πήγαν στο Λουτράκι. Εκείνη, όμως, έφυγε και γύρισε πίσω στον βράχο της, πάνω σε μια ελιά, δίπλα ακριβώς από το σημερινό εκκλησάκι. Γύρω από τον βράχο αυτό σχηματίζονται μικρές παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά, που προσφέρονται για μια βουτιά. Μπορούμε, αν θέλουμε, να αφήσουμε το αυτοκίνητο σε κάποιο σημείο και να κατηφορίσουμε με τα πόδια ως το «Μετέωρο του Αιγαίου», για να γυμναστούμε και να απολαύσουμε τις μυρωδιές του βουνού (το ανέβασμα ως το εκκλησάκι θα μας κουράσει λίγο, αλλά αξίζει!).
Πώς περνούν τα βράδια μας;
Η νυχτερινή ζωή του νησιού συγκεντρώνεται στη Χώρα και το λιμάνι της, με ατέλειωτες βόλτες στην παραλία, χάζι στα μαγαζιά με τα είδη δώρων και λαϊκής τέχνης, αλλά και στο αξιόλογο Φωτογραφικό Κέντρο που φιλοξενεί σημαντικές εκθέσεις φωτογραφίας. Για φαγητό θα επιλέξουμε τα παραλιακά ουζερί ή θα φάμε πιο ρομαντικά στα ταβερνάκια που βρίσκονται χωμένα μέσα στα στενά κι έχουν τα τραπέζια τους απλωμένα μέσα σε ολάνθιστες αυλές με κληματαριές, αγιόκλημα και γιασεμιά.
Τοπικές Γεύσεις: Σκοπελίτικη τυρόπιτα, αστακομακαρονάδα και ριζότο με θαλασσινά. Δεν θα παραλείψουμε να δοκιμάσουμε και τα ντόπια γλυκά, δαμάσκηνο, αυγάτο και μυγδαλάτο.
