Σάλπαρα! Με τρία "α", όμοια με αυτά της ευχαρίστησης μιας κρύα μπίρα στη σκιά με το λιοπύρι, ένα καλό καφέ με φόντο το δειλινό, ένα ουζάκι με θαλασσινά. Αυτά ξέρω πως με περιμένουν, κάθε φορά που μπαίνω στο φουσκωτό και παίρνω τις ελληνικές θάλασσες.
Τα Δωδεκάνησα είναι προορισμός για ταξίδια πέραν του τριημέρου. Προϋπόθεση, βέβαια, να είναι ο καιρός καλός, ως τέσσερα μποφόρ, για να «μαζεύονται» τα μίλια εύκολα. Εκατόν πενήντα μίλια δεν είναι και μικρό ταξίδι. Κάπως έτσι ήταν τα πράγματα, όταν ξεκινήσαμε, οικογενειακώς, για μια ακόμα μικρή περιπλάνηση στο ευλογημένο από τη φύση σύμπλεγμα.
Κείμενο & Φωτογραφίες: Δημήτρης Καραγεωργίου
Αρκιοί, στα πιο τιρκουάζ χρώματα του Αιγαίου
Πώς θα φτάσετε (αν δεν διαθέτετε φουσκωτό): Tο καλοκαίρι το νησί συνδέεται 2 φορές την εβδομάδα με την Πάτμο, με την Χίο με το τοπικό καραβάκι και με εκδρομικά καϊκάκια ή ναυλωμένα σκάφη σε καθημερινή βάση από τους Λειψούς.
Έπειτα από τέσσερις και κάτι ώρες πλεύσης σε ήρεμη θάλασσα, δέναμε στους Αρκιούς. Ένα από τα λιγότερο διαφημισμένα νησιά της Ελλάδας, είναι οι Αρκιοί, με μόνιμο πληθυσμό 40 μόνο κατοίκων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί από μία συστάδα στα βόρεια των Λειψών. Ο μοναδικός οικισμός και λιμάνι του νησιού βρίσκεται στο βάθος ενός πολύ ασφαλούς όρμου. Γύρω από τους Αρκιούς είναι τα μικρότερα νησάκια Μαράθι, Σμηνερονήσσι, Τσούκα, Τσουκάκι, Αβάπτιστος, Μακρονήσι, Ψαθονήσι, Καλόβολος και Νησάκι.
Η μεγαλύτερη απόλαυση αυτού του νησιού είναι η έλλειψη μαζικού τουρισμού. Μόνο κατά τη διάρκεια του Αυγούστου, το νησί βρίσκεται σε πλήρη αναβρασμό −αν το επισκεφθείτε κατά τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου, θα είναι όλο δικό σας! Γύρω από την πλατεία, που βρίσκεται στο λιμανάκι, θα βρείτε διάφορες ταβέρνες και καφενεία, που προσφέρουν νόστιμο, τοπικό φαγητό.
Το νησί διαθέτει κάποιες παραλίες με μεγαλύτερη τα Τηγανάκια. Τα Τηγανάκια είναι μια θαλάσσια περιοχή, ίσως με τα πιο τιρκουάζ χρώματα στο Αιγαίο. Βρίσκεται σε ένα μικρό κόλπο και ένα μέρος της είναι αμμουδερό ενώ το άλλο με βότσαλο. Είναι ιδανική για κολύμπι. Απέχει 45 περίπου λεπτά με τα πόδια από τον οικισμό του νησιού και δεν υπάρχει μονοπάτι, παρά μόνο μία ταμπέλα που σας κατευθύνει. Για να φτάσετε, θα πάρετε το δρόμο του οικισμού, θα προσπεράσετε κάποιους κολπίσκους στα δεξιά σας και, όταν φτάσετε στο τέλος του δρόμου, θα προχωρήσετε όλο ευθεία μέχρι να δείτε την ταμπέλα. Ακολουθήστε τις οδηγίες της και προχωρήστε με κατεύθυνση το νησί που βλέπετε απέναντι. Μπορεί να ακούγεται κουραστικό, όμως αξίζει πραγματικά τον κόπο. Άλλες παραλίες είναι το Λιμνάρι, η Πατελιά, ο Καψαλιασμένος και πλήθος από μικρούς όμορφους κόλπους.
Τηγανάκια
Στην κορυφή του υψηλότερου λόφου βρίσκεται η γραφική εκκλησία της Παναγίας της Παντάνασσας, όπου και ο παλιός οικισμός των Αχαιών. Από το σημείο αυτό η θέα προς τις τριγύρω νησίδες και νησιά κόβει την ανάσα. Η γιορτή για τα 9μερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου είναι μία μοναδική ευκαιρία να πάρετε μία γεύση της τοπικής κουζίνας, φιλοξενίας και διασκέδασης. Αν σας αρέσει η πεζοπορία σε περίπου μία ώρα με τα πόδια και από την πίσω πλευρά του νησιού θα ανακαλύψετε ένα υπέροχο σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες ακόμα παρθένο και ανεξερεύνητο.
Για φαγητό: Θα δοκιμάσετε οπωσδήποτε τα ντόπια τυριά, ξινομυζήθρα και φέτα, φρέσκα θαλασσινά, αστακούς, καλαμάρια, χταπόδια και φυσικά φρέσκα ψάρια. Ντόπιο αρνί και κατσίκι μαγειρεμένα παραδοσιακά. Επίσης, παραδοσιακή τυρόπιτα και το γλυκό «πουγγί», που φτιάχνεται με φύλλο και αμύγδαλα, πασπαλισμένο με άχνη ή σιροπιαστό.
Λειψοί, ένα νησί θαύμα
Πώς θα φτάσετε (αν δεν διαθέτετε φουσκωτό): Αεροπορικώς ως τα νησιά Σάμο, Κω, Λέρο και από εκεί με φέριμποτ ή ιπτάμενο δελφίνι στους Λειψούς. Ακτοπλοϊκώς από Πειραιά απευθείας για Λειψούς η διάρκεια του ταξιδιού είναι περίπου 19 ώρες. Εναλλακτικά από Πειραιά στα Σάμο, Κω, Κάλυμνο, Πάτμο και Λέρο και από εκεί με ιπτάμενο δελφίνι στους Λειψούς ή κάποιο άλλο μικρότερο σκάφος.
Περίπου τρία μίλια νοτιότερα, βρίσκονται οι Λειψοί. Μία συστάδα νησαίων χώρων, που το όνομα στην ομάδα δίνει το νησί Λειψοί ή Λειψώ, που αποτελείται από δύο όγκους ξηράς που ενώνονται με στενό λαιμό πλάτους 400 μέτρων. Είναι το μόνο νησί που κατοικείται, με συνολικό πληθυσμό 600 κατοίκων περίπου. Γύρω από τη Λείψω, 24 βραχονησίδες και 6 βράχοι σχηματίζουν ένα εντυπωσιακό πολύνησο. Πρόκειται για ήσυχο νησί, ακόμα, έξω από το μεγάλο τουριστικό ρεύμα, ιδανικός τόπος για κάποιον που θέλει να περάσει ήρεμες διακοπές και να χαρεί τον ήλιο, τη θάλασσα και τη συντροφιά των φιλόξενων κατοίκων του. Το μέγεθος του νησιού είναι τέτοιο που μπορείτε να καλύψετε τις περισσότερες αποστάσεις με τα πόδια, μηχανάκι ή λεωφορείο του Δήμου. H εκκλησία της Παναγιάς του Χάρου, μία από τις παλαιότερες και σημαντικότερες του νησιού, χτίστηκε γύρω στο 1600 από μοναχούς του μοναστηριού της Πάτμου. Πήρε το όνομά της από την εξαίσια εικόνα της Παναγιάς που την απεικονίζει να βαστά το νεκρό κορμί του Εσταυρωμένου. Από το 1943 η εκκλησία είναι γνωστή για το θαύμα με τους κρίνους. Το θαύμα αυτό επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο από τον Απρίλιο του 1943. Κάθε άνοιξη τοποθετούνται από τους πιστούς κρίνοι πάνω στην εικόνα και αφήνονται εκεί μέχρι να ξεραθούν. Τα ξερά κλαδιά αρχίζουν να βγάζουν μπουμπούκια και ανήμερα της γιορτής ανοίγουν. Για τους κατοίκους του νησιού η μέρα αυτή γιορτάζεται ιδιαίτερα. Προσκυνητές και ντόπιοι μετά τον Εσπερινό γλεντούν στις δυο πλατείες του χωριού με φαγοπότι και χορεύουν με παραδοσιακά λαϊκά συγκροτήματα.
Το νησί διαθέτει πανέμορφες και καθαρές παραλίες. Πιο κοντινές στον οικισμό, είναι η Λιεντού, ο Κάμπος και η παραλία Έλενα. Νότια του λιμανιού βρίσκεται η παραλία της Κατσαδιάς (αμμουδιά και σχεδόν πάντα χωρίς αέρα), ενώ άλλες είναι οι Παπανδριά, Χοχλακούρα, Τουρκόμνημα, Ξηρόκαμπος, Καμάρες, Μονοδένδρι. Η Λιεντού, η κοντινότερη από όλες, σε απόσταση 10' από το λιμάνι, είναι αμμουδερή και παρέχει σε απόσταση αναπνοής, φαγητό και ποτό, όπως και η Κατσαδιά, μία από τις δημοφιλέστερες παραλίες του νησιού, με αμμουδιά βρίσκεται σε απόσταση 20' με τα πόδια.
Στους Λειψούς οι ρυθμοί ζωής είναι ήρεμοι, έχει πεντακάθαρο περιβάλλον και φιλικοί και καλόκαρδοι άνθρωποι του νησιού θα σας υποδεχτούν για να σας γεμίσουν με τη νοσταλγία της επιστροφής!
Αγαθονήσι, καταφύγιο πουλιών και ανθρώπων
Πώς θα φτάσετε (αν δεν διαθέτετε φουσκωτό): Στο Αγαθονήσι μπορεί να πάει κανείς πολύ εύκολα καθώς έχει καθημερινή επικοινωνία το καλοκαίρι με Λέρο, Πάτμο, Λειψούς, Σάμο, Χίο και μέσω αυτών των νησιών με τη Ρόδο και τον Πειραιά. Στο νησί λειτουργεί, επίσης, μεγάλο και σύγχρονο ελικοδρόμιο. Ο απάνεμος και ήσυχος κόλπος του Αγ. Γεωργίου είναι καλό αγκυροβόλιο για τα διάφορα σκάφη που προσεγγίζουν στο νησί.
Τρίτος ολιγόβουος προορισμός μας, το Αγαθονήσι, 15 μίλια ΒΑ. Ένα νησί ανέγγιχτο από το χρόνο και τον τουρισμό, αυθεντικό και αμόλυντο, ήσυχο, μικρό και απόμερο, χωρίς αυτοκίνητα. Το Αγαθονήσι, μόλις 8 μίλια από τα μικρασιατικά παράλια, έχει έκταση 13,4 τ.χλμ. και μήκος ακτών 32 περίπου χιλιομέτρων. Κύρια απασχόληση των Αγαθονησιωτών είναι το ψάρεμα και οι περίπου 800 τουρίστες που επισκέπτονται το νησί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η τουριστική του ανάπτυξη είναι πολύ αργή, περισσότερο λόγω της δυσκολίας και του υψηλού κόστους τής μεταφοράς δομικών υλικών. Μόλις το 1980 προμηθεύτηκε το νησί με ηλεκτρογεννήτρια. Το Αγαθονήσι είναι πλούσιο σε αλιεύματα και γι’ αυτό υπάρχουν πολλές ιχθυοκαλλιέργειες, όπως στο Βαθύ Πηγάδι και στον απάνεμο κόλπο του Καθολικού. Ακόμη, το νησί εντάσσεται στην προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 ως καταφύγιο σπάνιων πουλιών.
Παρά τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι κάτοικοι δε χάνουν το κουράγιο, το χαμόγελο και τη ζεστασιά τους. Το Μεγάλο Χωριό είναι ο μεγαλύτερος και αρχαιότερος από τους τρεις οικισμούς του νησιού, αθέατος από τη θάλασσα, για να προστατεύεται από τους πειρατές τα παλιά χρόνια. Οι άλλοι δύο οικισμοί, ο Άγιος Γεώργιος και το Μικρό Χωριό, αριθμούν μόλις 15 κατοίκους ο καθένας. Από τον Άγιο Γεώργιο αρχίζει ο ανηφορικός δρόμος που οδηγεί στο Μεγάλο Χωριό, που απέχει περίπου 500 μέτρα. Από την άκρη του όρμου, αρχίζει και ο δρόμος που οδηγεί στο Μικρό Χωριό.
Οι παραλίες, με πρώτη και καλή, μέσα στον όρμο του Αγίου Γεωργίου, είναι παντού πεντακάθαρες με κρυστάλλινα νερά. 2,5 χιλιόμετρα, απέχει το Καθολικό, όπου λειτουργούν μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας. Οι χωματόδρομοι είναι παντού βατοί και οι αποστάσεις προσφέρονται για πεζοπορία.
Η ήσυχη ζωή του νησιού, η φιλοξενία των κατοίκων, οι πολλές φυσικές ομορφιές του ικανοποιούν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
-Ο απάνεμος και ήσυχος κόλπος του Αγ. Γεωργίου είναι καλό αγκυροβόλιο για τα διάφορα σκάφη που προσεγγίζουν στο νησί.
Για φαγητό: Φρέσκα ψάρια, νόστιμη φάβα (φλισκουκούδι), άγριο κατσίκι και ντόπιο κρασί. Αξίζει κανείς να τα δοκιμάσει στις γραφικές, δίπλα στο κύμα, ταβερνούλες.
Λύσαμε κάβους για το ταξίδι της επιστροφής. Η θάλασσα μας έκανε το χατίρι και ταξιδέψαμε ήσυχα. Μας αρέσουν τα μικρά και απομονωμένα νησιά, γιατί εκεί, εκτός από τη φύση, μπορείς να δεις και να αφουγκραστείς και τους ανθρώπους…
